درمان سرطان پستان با براکی تراپی
براکی تراپی روشی دقیق و هدفمند برای درمان سرطان پستان می باشد . این روش به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از گزینه های محبوب درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان پستان است. براکی تراپی به عنوان درمانی مؤثر شناخته شده و از مزیت بزرگ آن می‌توان به جلوگیری از نیاز به جراحی و برداشتن کامل پستان اشاره کرد ؛ در نتیجه ، ظاهر طبیعی بدن حفظ می‌شود.
در حالی که روش های دیگری نیز برای درمان سرطان پستان وجود دارند ، براکی تراپی مزایای فراوانی دارد و به عنوان یک گزینه اغلب با عوارض جانبی کمتر نسبت به سایر روش های درمانی جایگزین مؤثر برای بیماران و خانواده های آن ها مطرح است.
انواع براکی تراپی مورد استفاده در درمان سرطان پستان
براکی تراپی نوعی پرتو درمانی داخلی است که پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده به کار می‌رود.
۱-براکی تراپی با دوز بالا (HDR)
این روش می‌تواند پس از پرتو درمانی کامل پستان انجام شود تا به ناحیه ای که تومور در آن قرار داشته، دوز تقویتی تابانده شود.
براکی تراپی با دوز بالا می‌تواند به دو شکل انجام شود:
الف) پس از پرتو درمانی کامل پستان (WBI)
در این حالت ، براکی تراپی به عنوان دوز تقویتی (Boost) فقط در ناحیه ای که تومور در آن وجود داشته ، تابانده می‌شود تا احتمال بازگشت سرطان کاهش یابد.
ب) به عنوان تنها روش پرتو درمانی پس از جراحی (APBI)
این روش با نام پرتودرمانی جزئی شتاب یافته پستان (Accelerated Partial Breast Irradiation) شناخته می‌شود. در APBI، تابش فقط به بخش کوچکی از پستان در اطراف محل تومور داده می شود و درمان در مدت زمان بسیار کوتاه تری نسبت به WBI کامل می‌شود.
۲-پرتودرمانی جزئی شتاب یافته پستان (APBI):
در این روش، براکی تراپی به عنوان تنها روش پرتودرمانی پس از جراحی انجام می‌شود. تابش فقط به ناحیه اطراف تومور محدود شده و در مدت زمان بسیار کوتاه‌تری نسبت به WBI کامل می‌شود.
براکی تراپی بسته به نظر پزشک می‌تواند با استفاده از بالون، دستگاه های هیبردی مانند SAVI) یا روش چندکاتتری (interstitial) انجام شود.) رایج ترین روش در عمل بالینی، نوع چندکاتتری (multicatheter) است.
نسل جدید براکی تراپی از تصویربرداری سی‌تی (CT) برای تعیین دقیق محل تومور و منبع تابش استفاده می‌کند. این نوع درمان با عنوان براکی تراپی هدایت شده با تصویر 3D یا Image-Guided شناخته می‌شود.
روش های انجام براکی تراپی
نوع ابزار و تکنیک مورد استفاده در براکی تراپی به تشخیص و ترجیح پزشک متخصص بستگی دارد. رایج ترین روش ها عبارت‌اند از:
براکی تراپی با بالون (Balloon Brachytherapy)
براکی تراپی با دستگاه هیبریدی (Hybrid Device) مثل SAVI
براکی تراپی با چند کاتتر (Multicatheter Interstitial Brachytherapy)
در میان این روش‌ها ، براکی تراپی چندکاتتری (Multicatheter Interstitial) ، پرکاربرد ترین روش در درمان های بالینی APBI محسوب می‌شود.
براکی تراپی با تصویربرداری هدایت شده یا سه بعدی (Image-Guided / 3D Brachytherapy)
در تکنیک های مدرن، از (تصویربرداری مقطعی) سی‌تی اسکن – CT) برای تعیین دقیق موقعیت تومور و محل منبع پرتوزا استفاده می شود.)
این روش، که با نام براکی تراپی هدایت شده با تصویریا سه بعدی شناخته می‌شود، باعث افزایش دقت تابش و کاهش آسیب به بافت های سالم اطراف می‌گردد.
میزان اثر بخشی براکی تراپی
در یک مطالعه تصادفی چند مرکزی اروپایی، نتایج درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان زودرس که با WBI و APBI درمان شده بودند مقایسه شد. نتایج نشان داد که هر دو روش پس از ۵ سال اثر بخشی مشابهی دارند.
از آنجا که در روش APBI فقط بخش کوچکی از پستان را تحت تابش قرار می‌گیرد، این روش نسبت به WBI مزایایی دارد؛ از جمله:
کاهش میزان تابش به قلب (کاهش خطر بیماری‌های ایسکمیک)
کاهش میزان تابش به ریه ها (کاهش خطر ابتلا به سرطان ثانویه ریه)
در مطالعه دیگری که عوارض جانبی و نتایج ظاهری (زیبایی‌شناسی) را بررسی کرد ، مشخص شد که زنانی که با APBI درمان شده بودند ، پس از ۵ سال عوارض پوستی شدید کمتری مانند تیرگی پوست، گشاد شدگی رگ ها، سفتی بافت یا نکروز داشتند در مقایسه با کسانی که WBI دریافت کرده بودند.
نتایج بالینی و عوارض جانبی براکی تراپی
در مقاله ای دیگر، عوارض جانبی و نتایج زیبایی شناسی در زنانی که در مطالعه چند مرکزی اروپایی (ذکرشده در بالا) شرکت کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که پس از گذشت پنج سال، زنانی که با روش ( پرتودرمانی جزئی شتاب‌یافته پستان (APBI)) درمان شده بودند، در مقایسه با بیمارانی که (پرتودرمانی کامل پستان (WBI)) دریافت کرده بودند، عوارض پوستی شدید کمتری داشتند؛ از جمله
* تیرگی پوست (Hyperpigmentation)
* گشادشدگی مویرگ‌ها (Telangiectasia)
* سفتی بافت (Fibrosis)
* نکروز بافتی (Necrosis)
این داده‌های بالینی، استفاده از روش APBI با براکی‌تراپی چندکاتتری (Multicatheter Interstitial Brachytherapy) را به عنوان جایگزینی مؤثر برای پرتودرمانی کامل پستان (WBI) تأیید و پشتیبانی می‌کند.
مزایای بالقوه براکی تراپی
براکی تراپی (Brachytherapy) یکی از روش های بسیار مؤثر و در عین حال راحت برای درمان سرطان پستان در مراحل اولیه است. این روش مزایای متعددی دارد که آن را به گزینه ای ارزشمند برای بیماران تبدیل کرده است:
۱. اثر بخشی بالا در جلوگیری از بازگشت سرطان
مطالعات طولانی مدت روی زنانی که براکی تراپی دریافت کرده اند چه به صورت دوز تقویتی (*boost*) پس از پرتو درمانی کامل پستان ، یا به عنوان پرتودرمانی جزئی شتاب‌یافته پستان (*APBI*) نشان داده اند که اکثریت بیماران پس از درمان، بدون بازگشت سرطان باقی می‌مانند
تحقیقات نشان می‌دهد که:
-استفاده از براکی تراپی برای دوز تقویتی پس از WBI به اندازه پرتودرمانی خارجی (EBRT) مؤثر است.
-درمان با APBI اثر بخشی مشابهی با پرتو درمانی کامل پستان به همراه دوز تقویتی دارد.
۲. اثر بخشی بالا در جلوگیری از بازگشت سرطان
در براکی تراپی، منبع تابش درست در محل درمان قرار داده می‌شود.
برخلاف پرتو درمانی خارجی (EBRT) که تابش باید از بیرون بدن عبور کند، براکی تراپی باعث می‌شود بافت های سالم اطراف از تابش غیر ضروری در امان بمانند.
۳.نتایج زیبایی شناسی عالی
استفاده از براکی تراپی پس از جراحی برداشت تومور چه به صورت دوز تقویتی پس از WBI یا به عنوان تنها روش پرتودرمانی نیاز به برداشتن کامل پستان را از بین می‌برد.
در نتیجه، ظاهر طبیعی پستان حفظ می‌شود و نتایج زیبایی‌شناسی درمان معمولاً )خوب تا عالی( ارزیابی می‌شوند.
۴.عوارض جانبی کمتر
به دلیل هدفمند بودن تابش در براکی تراپی، عوارض جانبی بلند مدت کمتر و تحمل‌پذیری درمان بالاترگزارش شده است. بیشتر بیماران این روش را به خوبی تحمل می‌کنند.
۵.مدت درمان کوتاه تر و دوره نقاهت کمتر
در صورت استفاده از براکی تراپی به عنوان تنها روش پرتودرمانی پس از جراحی (APBI)، درمان می‌تواند در مدت فقط یک هفته تکمیل شود؛
در حالی که پرتودرمانی کامل پستان (WBI) معمولاً )۵ تا ۷ هفته( طول می‌کشد.
۶.راحتی و دسترسی آسان‌تر
به دلیل )کوتاه بودن مدت درمان(، براکی‌تراپی گزینه‌ای )راحت، سریع و در دسترس‌تر( برای بسیاری از بیماران محسوب می‌شود.
